Sáng 22/02, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” năm 2024.
Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến thông qua điểm cầu của UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự và chỉ đạo Hội nghị. Cùng dự Hội nghị có Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị; Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển; Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh; Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Phạm Thanh Hà; Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) Huỳnh Văn Thuận; đại diện các Bộ, ban, ngành cơ quan trung ương; Lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tại các điểm cầu; đại diện các doanh nghiệp đầu tư NƠXH…
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, ngày 03/4/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”, với mục tiêu đến năm 2030, toàn quốc hoàn thành đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH (Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH).
Theo Đề án, phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021 – 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn hộ.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh, với chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc chủ động, trách nhiệm của các Bộ, ngành Trung ương và đặc biệt là các địa phương, kết quả thực hiện Đề án, đến nay đã đạt được những dấu mốc quan trọng.
Tính từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 499 dự án NƠXH đã được triển khai với quy mô hơn 411.000 căn hộ. Trong đó, 71 dự án đã hoàn thành với quy mô gần 40.000 căn; 127 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô gần 108.000 căn; 301 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 265.500 căn.
Hiện nay, đã có đã có 28 tỉnh công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay theo Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 30.000 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 06 dự án NƠXH tại 05 địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 415 tỷ đồng.
“Nếu các dự án đã được cấp phép và chấp thuận chủ trương đầu tư hoàn thành đúng thời hạn thì chúng ta sẽ cơ bản hoàn thành mục tiêu Đề án đến năm 2025” – Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đánh giá.
Trong năm 2023, Chính phủ đã trình và được Quốc hội thông qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15, Luật Đất đai (sửa đổi) cùng với nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan với nhiều nội dung mới, tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; đặc biệt là tháo gỡ tồn tại, vướng mắc để thúc đẩy phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân.
Các chính sách mới này, cùng với Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia và các chương trình hỗ trợ xây dựng mới, cải tạo nhà ở cho các đối tượng chính sách theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ chắc chắn sẽ tạo ra hành lang pháp lý đầy đủ hơn, đảm bảo hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia phát triển NƠXH, nhà ở công nhân.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng thẳng thắn chỉ rõ một số khó khăn, tồn tại cần phải tập trung và quyết liệt giải quyết.
Thứ nhất, còn nhiều địa phương có kết quả thực hiện chậm so với kế hoạch đăng ký tại Đề án, trong đó, có một số địa phương đến nay vẫn chưa có dự án NƠXH được khởi công mới.
Thứ hai, việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng còn chậm so với mong muốn và nhu cầu thực tiễn của các doanh nghiệp đầu tư NƠXH, nhà ở cho công nhân.
Thứ ba, vẫn còn vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp đầu tư NƠXH, nhà ở cho công nhân trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, tín dụng, chính sách ưu đãi…
Trong năm 2024, Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 đã yêu cầu đẩy mạnh phát triển NƠXH, nhà ở công nhân; năm 2024 nỗ lực phấn đấu hoàn thành khoảng 130.000 căn hộ.
Đây cũng là yêu cầu và mục tiêu rất cao, đòi hỏi các bộ, ngành và địa phương bám sát và thực hiện nghiêm túc, quyết liệt hơn nữa các nhiệm vụ Đề án đã đề ra, đặc biệt là rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất, cải cách thủ tục hành chính… cho các dự án NƠXH. Bên cạnh đó, cần rà soát lại việc triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng để có giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy việc tiếp cận, giải ngân gói tín dụng này.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, đây là Hội nghị có ý nghĩa rất quan trọng và thiết thực để đánh giá lại quá trình triển khai Đề án trong thời gian qua, nhận diện khó khăn, thách thức, xác định giải pháp tháo gỡ nhằm thúc đẩy triển khai Đề án trong năm 2024, trong bối cảnh Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và đã đi vào triển khai thực hiện với nhiều kỳ vọng và mong đợi.
“Hội nghị mong muốn được lắng nghe các ý kiến thẳng thắng, trách nhiệm và các kiến nghị, đề xuất giải pháp thực hiện từ các đồng chí, các vị đại biểu và đại diện các cơ quan trung ương và địa phương để chúng ta có thể cùng nhìn nhận, đánh giá một cách toàn diện nhất tình hình triển khai Đề án thời gian qua, đề ra giải pháp làm cơ sở để các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp tiếp tục thực hiện một các hiệu quả các nhiệm vụ của mình, kịp thời điều chỉnh chính sách cũng như cách thức tổ chức thực hiện Đề án trong thời gian tới” – Bộ trưởng Bộ Xây dựng mong muốn.
Trình bày báo cáo tóm tắt về kết quả thực hiện Đề án, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, tổng hợp báo cáo của các địa phương, trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.249 khu đất với quy mô 8.390 ha làm NƠXH, như vậy so với báo cáo năm 2020 (3.359ha) thì diện tích đất phát triển NƠXH đến nay đã tăng thêm 5.031ha.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, một số địa phương quan tâm đến việc quy hoạch quỹ đất phát triển NƠXH như: Đồng Nai 1.063ha, TP.HCM 608 ha; Long An 577ha; Hải Phòng 471ha; Hà Nội 412ha. Nhiều địa phương đã tích cực trong việc thu hút đầu tư, thúc đẩy khởi công xây dựng NƠXH như: Tỉnh Bắc Ninh 15 dự án, quy mô 6.000 căn; Bắc Giang 05 dự án, 12.475 căn; Hải Phòng 07 dự án, 11.678 căn; Bình Dương 07 dự án, 6.557 căn; Đồng Nai 08 dự án, 9.074 căn; Bình dương 07 dự án, 6.557 căn; Thanh Hóa 09 dự án, 4.948 căn…
Tuy nhiên, một số địa phương trọng điểm mặc dù có nhu cầu về NƠXH rất lớn, nhưng việc đầu tư NƠXH còn hạn chế so với mục tiêu của Đề án đến năm 2025. Trong đó, Hà Nội 03 dự án, 1.700 căn đáp ứng 9%; TP.HCM 07 dự án, 4.996 căn đáp ứng 19%; Đà Nẵng 05 dự án, 2.750 căn đáp ứng 43%;… Một số địa phương không có dự án NƠXH khởi công trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay (Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nam Định, Long An, Quảng Ngãi,…). Bên cạnh đó, còn một số địa phương chưa quy hoạch bố trí quỹ đất NƠXH như: Ninh Bình, Lai Châu, Nghệ An, Ninh Thuận, Đồng Tháp.
Bộ Xây dựng đã 03 lần công bố danh mục các dự án đủ điều kiện được vay trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Xây dựng với số lượng 24 dự án NƠXH, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ đủ điều kiện, với quy mô 20.188 căn hộ, tổng mức đầu tư 19.014 tỷ đồng và nhu cầu vay vốn theo đề xuất của các địa phương khoảng 7.516 tỷ đồng.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho rằng, nhiều địa phương chưa quan tâm phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân, người lao động khu công nghiệp; Chưa đưa các chỉ tiêu phát triển nhà ở, đặc biệt là chỉ tiêu phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm và hàng năm; Chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NƠXH trong quy hoạch đô thị, khu công nghiệp; Chưa ban hành Kế hoạch triển khai Đề án để đảm bảo hoàn thành mục tiêu đề ra. Đặc biệt, một số thành phố lớn, tập trung nhiều người lao động thu nhập thấp, có nhu cầu về NƠXH cao, tuy nhiên địa phương đăng ký NƠXH hoàn thành trong năm 2024 thấp như: Hà Nội 1.181 căn, TP. HCM 3.765 căn, Đà Nẵng 1.880 căn, Cần Thơ 1.535 căn…
Ngoài ra, một số địa phương có nhiều dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư trong giai đoạn vừa qua nhưng chưa quan tâm trong việc lựa chọn chủ đầu tư dự án để triển khai đầu tư xây dựng. Đáng chú ý, một số dự án NƠXH đã khởi công nhưng các doanh nghiệp không triển khai thi công hoặc thi công chậm tiến độ. Việc cải cách thủ tục hành chính; ban hành các cơ chế khuyến khích, ưu đãi thêm của địa phương để kêu gọi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển NƠXH còn hạn chế…
Để hoàn thành mục tiêu đề ra, Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành, địa phương cùng phối hợp, khẩn trương triển khai các nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Đề án. Trong đó, nhấn mạnh trách nhiệm, vai trò của các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đầu tư phát triển NƠXH. Trước mắt, các Bộ, ngành, tập trung xây dựng các Nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai, Luật Các tổ chức tín dụng, sửa đổi pháp luật về Thuế… để đồng bộ quy định pháp luật.
Tập trung thực hiện các nhiêm vụ được giao tại Đề án để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc về thủ tục đầu tư, miễn tiền sử dụng đất, quy hoạch, dành quỹ đất, phát triển nhà ở lưu trú công nhân… Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ; phối hợp với Bộ Xây dựng tiếp tục làm việc với một số địa phương trọng điểm về NƠXH để tháo gỡ khó khăn và đôn đốc các địa phương hoàn thành mục tiêu đề ra…
Đánh giá về kết quả giải ngân, triển khai Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH, đại diện NHNN Việt Nam cho rằng, tỷ lệ giải ngân của Chương trình 120.000 tỷ đồng còn thấp do phần lớn các dự án được công bố mới đang ở giai đoạn hoàn thiện thủ tục, bắt đầu triển khai.
Đồng thời, chương trình 120.000 tỷ đồng được triển khai trong 10 năm, đến năm 2030 nhằm thực hiện Đề án. Vì vậy, để đẩy mạnh chương trình này, theo Phó Thống đốc NHNN Việt Nam Phạm Thanh Hà cần có sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị, các bộ, ngành, địa phương quyết liệt đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án, từ đó tạo ra khối lượng hoàn thành công trình để có thể giải ngân cho vay.
Đóng góp ý kiến về giải pháp tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn phát triển NƠXH, Phó Tổng giám đốc NHCSXH Huỳnh Văn Thuận cho biết, năm 2024 và 2025, NHCSXH gặp khó về nguồn lực thực hiện chương trình NƠXH, trong khi nhu cầu về vay vốn NƠXH là rất lớn, đặc biệt tại các tỉnh, thành phố có đô thị, khu công nghiệp phát triển.
Với kế hoạch vốn chương trình cho vay NƠXH được giao và với dự kiến nhu cầu vay vốn Chương trình NƠXH của các đối tượng thụ hưởng trong giai đoạn năm 2024-2025, khoảng 12.000 tỷ đồng sẽ không được đáp ứng và không có nguồn vốn để thực hiện Chương trình cho vay NƠXH theo Nghị định số 100/2015/NĐ-CP và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP của Chính phủ từ năm 2024.
Do vậy, để tiếp tục góp phần thực hiện Đề án, năm 2024, 2025 NHCSXH đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư trung hạn nguồn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 – 2025 để bổ sung nguồn cho vay NƠXH theo Nghị định số 100/2015/NĐ-CP tại NHCSXH năm 2024 và 2025.
Ngoài ra, ông Thuận cũng đề nghị Bộ Xây dựng sớm hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH trình Chính phủ phê duyệt để Luật Nhà ở vừa được Quốc hội phê duyệt cũng như các cơ chế, chính sách liên quan nhanh chóng đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả tích cực, đẩy nhanh quá trình hoàn thành mục tiêu Đề án.
Ở góc nhìn doanh nghiệp đầu tư NƠXH, ông Phạm Thiếu Hoa – Chủ tịch HĐQT Vinhomes đề xuất, đối với các thủ tục đầu tư các dự án NƠXH cần được rút ngắn, đơn giản hóa nhanh gọn, bằng hoặc nhanh hơn thủ tục làm các dự án nhà ở thương mại.
Nếu làm được việc này, ông Hoa cho rằng, sẽ thu hút, khuyến khích doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển NƠXH. Bên cạnh đó, cần quan tâm đến chất lượng NƠXH vừa đảm bảo lợi ích doanh nghiệp và người dân.
Nêu quan điểm về một số vướng mắc trong phát triển NƠXH, ông Trần Ngọc Anh – Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Viglacera – CTCP cho biết, hiện nay theo quy định phải là công nhân trong khu công nghiệp mới đủ điều kiện mua NƠXH.
Do đó, ông Anh đề xuất, thời gian tới Chính phủ, Bộ Xây dựng cần có quy định, hướng dẫn cho phép các địa phương mở các đối tượng được mua dự án NƠXH cho công nhân. Theo ông Anh, việc điều chỉnh kịp thời sẽ tháo gỡ và thúc đẩy các mục tiêu Đề án, phục vụ nhu cầu về chỗ ở cho công nhân người lao động.
Đề cập cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển NƠXH, ông Võ Nguyên Phong – Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho rằng, cần đơn giản hóa, rút ngắn trình tự, thời gian thực hiện đối với NƠXH khi lựa chọn chủ đầu tư thực hiện đầu tư dự án NƠXH.
Mặt khác, cần xây dựng quy định cụ thể danh mục các hạng mục, công trình hạ tầng kỹ thuật trong dự án xây dựng NƠXH được ngân sách nhà nước hỗ trợ đối với các dự án đầu tư xây dựng NƠXH đã được quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, quyết định phê duyệt dự án…
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh tầm quan trọng, tính nhân văn của Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH nhằm đối với việc đảm bảo chỗ ở cho công nhân, người lao động có thu nhập thấp.
Đồng thời, kỳ vọng với sự vào cuộc quyết liệt, nỗ lực, quyết tâm của các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, các mục tiêu của Đề án sẽ được triển khai thực hiện và hoàn thành.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng lưu ý, Bộ Xây dựng, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp cần quan tâm đến công tác quy hoạch, dự báo chính xác dân số phục vụ cho công tác quy hoạch, phát triển NƠXH; chú trọng công tác giải phóng mặt bằng; quy chuẩn, tiêu chuẩn cho NƠXH; chuẩn bị nguồn vốn ổn định cho NƠXH, nhất là nguồn vốn huy động từ các nguồn ngoài nhà nước; nghiên cứu thành lập quỹ NƠXH để hỗ trợ cho phát triển NƠXH; xem xét mở rộng đối tượng, doanh nghiệp được thuê mua NƠXH, nhà ở công nhân, đảm bảo lưu trú và chỗ ở cho người lao động.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, thông qua Hội nghị này, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp phải rà soát, thống kê, tổng hợp các vướng mắc, xử lý, tháo gỡ để đến năm 2025 hoàn thành các mục tiêu của Đề án đặt ra.
Phát biểu kết luận Hôi nghị, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành, địa phương, nghiêm túc tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, ghi nhận góp ý từ các đại biểu tham dự.
Đồng thời, tổng hợp, hướng dẫn, xử lý và thực hiện nghiêm túc các mục tiêu của Đề án đã đề ra. Trước mắt, là thực hiện các mục tiêu của Đề án trong năm 2024.
Bộ trưởng đề nghị, các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, thực hiện nghiêm túc các mục tiêu của Đề án đã đề ra. Trong đó, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền, phấn đấu hoàn thành 130.000 căn NƠXH trong năm 2024.
Cụ thể, tập trung hoàn thiện chính sách pháp luật, văn bản hướng dẫn Luật Đất đai, Luật Nhà ở và các pháp luật khác; tháo gỡ vướng mắc về đất đai, trong đó có việc bố trí quỹ đất, giải phóng mặt bằng; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình, thúc đẩy các thủ tục về đầu tư quy hoạch, xây dựng để nhanh chóng triển khai các dự án NƠXH; đảm bảo nguồn tài chính ổn định, đảm bảo khả năng tiếp cận vốn thuận lợi cho các dự án NƠXH, rà soát lại gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.
Đối với các dự án đã khởi công xây dựng cần đẩy nhanh tiến độ hoàn thành, cùng đó phải đảm bảo chất lượng dự án. Các địa phương, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phải xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện hoàn thành mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra về phát triển NƠXH trong năm 2024.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, Bộ Xây dựng sẽ thành lập tổ công tác xuống từng địa phương để hướng dẫn, tháo gỡ và thúc đẩy việc triển khai các dự án NƠXH. Ngoài ra, Bộ trưởng cũng lưu ý, các chủ đầu tư cần tối ưu hóa thiết kế, sử dụng vật liệu mới, góp phần giảm giá thành NƠXH.
Theo Huy Thảo/ tapchixaydung.vn